قشم
قشم در کجا واقع شده است؟
جزیره قشم یکی از معرف ترین و بزرگترین جزیره های ایران است که در تنگه هرمز قرار دارد. این جزیره مقصد بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است و وسعت آن معادل 1500 کیلومترمربع می باشد. قشم از جزایر استان هرمزگان است که به عنوان بزرگترین جزیره ایران و خلیج فارس در تنگه هرمز قرار داشته و از دیرباز به ایران تعلق داشته است.
جاذبه های گردشگری
1-غار نمک: غار نمکی جزیره قشم یکی از زیباترین جاذبه های قشم است که مجموعه ای از زیبایی های منحصر به فرد را در خود جای داده است. وجود رگه های سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظره ای زیبا را نمایان می سازد. این گنبد نمکی در فاصله ی 90 کیلومتری از شهر قشم قرار گرفته است و در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره ،کوه جنوب غربی جزیره ،کوه گنبدی که به شکل 237 متر از سطح دریا فاصله دارد نیز واقع است. غار نمکی هرمزگان در فاصله ی 2 کیلومتری از ساحل جاده همجوار خود قرار گرفته است، اگر اهل پیاده روی و گردش در طبیعت هستید پیشنهاد می کنیم که پای پیاده این مسیر را طی کنید. داخل این غار به ویژه در اعماق آن، نور کافی وجود ندارد و برای مشاهده استالاکتیت های بلورین نمک نیاز به چراغ قوه پرنور است. سقف غار نمک را قندیل های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف پوشش داده اند و منظره ای بدیع به وجود آورده اند. سعی کنید حتما با کسی که نسبت به این غار آشنایی کامل دارد همسفر شوید تا از راه و چاه آن مطلع باشید. 2- جنگل دریایی حرا زیستگاه امن پرندگان مناطق گرمسیری: جنگل های حرا با 22 هزار کیلومتر وسعت یکی دیگر از اعجاب انگیزترین جاذبه های قشم است که در سواحل خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته اند. این جنگل های زیبا از پدیده های کم دنیا به شمار می روند که تخت حفاظت سازمان های محیطی زیستی هم می باشند. 2400 هکتار از این جنگل ها در سواحل شمالی و غربی 60 کیلومتری جزیره قشم واقع شده اند. درختان این جنگل ها در تمام طول سال سبز هستند و طولشان به 3 تا 6 متر می رسد. ویژگی جالب این درختان این است که در طی میلیون ها سال، سازگاری خوبی با آب شور پیدا کرده اند، به طوری که از آب شور تغذیه می کنند و با دفع نمک آن، آب را به طور طبیعی شیرین می کنند. 3 - ژئوپارک قشم: هر طرف قشم را که نگاه کنید، چیزی وجود دارد که درگیرتان کند، حال می خواهد آب باشد یا کوه ها و صخره هایی که به شکل های مختلف درآمده اند، اما تمرکز همه این ها در بخش غربی جزیره بیشتر است، جایی که به آن ژئوپارک می گویند. در این بخش از جزیره علاوه بر گونه های گیاهی و جانوری، پرندگانی مثل فلامینگو، پرستو، شهد خور، بلبل خرما و هزاران پرنده دیگر با اسم های عجیب و غریب هم وجود دارند. به اضافه جنگل های شگفت انگیز حرا، گنبد نمک، غارهای نمک، چشمه های آب معدنی، تنگه چاهکو، تنگه عالی، بام قشم، دره تندیس ها، کلات کشتاران و ده ها تخته سنگ و صخره با شکل های عجیب و غریب و دریایی که در پس زمینه همه اینها خودنمایی می کند. 4-دره ستارگان: دره ستارگان ازجمله جذاب ترین جاذبه های قشم است. سنگ های این دره، مربوط به دوران زمین شناسی سنوزوئیک است و قدمت آن به دو میلیون سال پیش بر می گردد. این دره به عنوان بخشی از ژئوپارک جزیره قشم که تنها ژئوپارک خاورمیانه است، در یونسکو به ثبت رسیده است. گفته می شود این اشکال دیدنی طی صد ها هزار سال در اثر واکنش های فرسایشی زمین تحت تاثیر تند بادها، رگبار ها و باران های فصلی پدید امده اند. 5-تنگه چاهکوه: یکی از بهترین جاذبه های قشم، تنگه چاهکوه است. 70 کیلومتر مانده به شهر قشم و در کنار روستای چاهوی شرقی، در بخش غربی ساحل شمالی جزیره قشم، دره ای قرار گرفته که با قدم گذاشتن در آن وارد دنیایی پر از وهم و خیال می شویم. تنگه چاهکوه 100 متری که اسمش چاهکوه است در دل کوهی سنگی قرار گرفته و همین که پا در آن بگذارید با فضایی عریض با دیواره هایی بلند مواجه می شوید. اما این وضعیت چندان دوام ندارد و اگر به سمت جنوب دره بروید از عرض راه کم می شود و آنقدر راه باریک می شود که دیگر به زحمت می توان آسمان را آن بالا دید. شاید این باریک شدن راه حتی راه رفتن را دچار مشکل کند ولی در ادامه دالان هایی قرار گرفته که می شود قدری در آن نشست و خستگی در کرد. همانطور که از اسم دره پیداست، دره چا ه های زیاد اما کم عمقی هم دارد، چاه هایی که اهالی روستای چاهو آن را برای ذخیره و هدایت آب باران حفر کرده اند و هرکدام از آنها قدمتی باستانی دارند. 6- سد و روستای گوران: از دیگر جاذبه های قشم، سد و روستای گوران است که حتما پیشنهاد می کنیم به سمت آن بروید و از جاذبه های آن دیدن کنید. ساخت پی های اولیه این سد به دوره هخامنشیان بازمی گردد و تاج آن را ساسانیان ساخته اند و خود سد در دوره پهلوی به پایان رسیده است. قدم گذاشتن در روستای گوران خودش سفر جداگانه ای است و تنها به دیدن سد گوران محدود نمی شود. گوران که از کلمه گبران گرفته شده و زرتشتیان در آن زندگی می کردند، جایی است که بیشتر قایق ها،لنج های ماهیگیری، لنج های باری و مسافربری در آن ساخته می شود و هر طرف را که نگاه کنید عده ای مشغول سرهم کردن چوب ساج و تنه درختان محلی و پیچ و مهره کردن آنها هستند. زمانی که به این منطقه رسیدید همین که شروع به قدم زدن در آن بنمایید دنیایی از شگفتی ها برایتان فراهم می آید. 7-جزیره ناز: تنگه چاهکوه یکی از جاذبه های بی نظیری است که در جزیره قشم قرار دارد و دارای صخره ها و تندیس هایی است که به صورت طبیعی و در اثر گذر زمان شکل و ظاهری متفاوت گرفته اند. برای تماشای هر کدام از این صخره ها می توانید ساعت ها زمان بگذارید، اگر به تماشای ستارگان در شب نیز علاقمند هستید، می توانید به تماشای آسمان آن در شب بایستید و به شمارش ستارگانی که در آسمان بی نظیر قشم قابل مشاهده هستند، بنشینید. عمق این دره حدود 100 متر است و دنیای جدیدی را به روی شما می گشاید به گونه ای که فکر می کنید به سرزمین دیگری وارد شده اید. در تابلوی اطلاعات سازمان منطقه آزاد قشم از این تنگه با عنوان دره مقدس چاهکوه یاد شده است چرا که آب در گذشته های دور تقدس خاصی برای پیشینیان ما داشته و این دره محلی برای ذخیره ی آب بوده است. البته شاید بتوان هنوز هم قداست را در این مکان جستجو کرد چرا که قدرت پروردگار در جای جای آن خودنمایی می کند. 8-جزیره هنگام: جزیره هنگام نام جزیره ای در جنوب کشورمان و در جنوب جزیره ی قشم است، جزیره ای کوچک و بی نهایت زیبا که مقصد ایده آلی برای سفرهای یکروزه است. این جزیره یکی از جذاب ترین جاذبه های قشم هستند که در فاصله ی 2 کیلومتری جزیره قشم قرار دارد. برای رسیدن به آن باید سوار قایق هایی که در جزیره ی قشم است شوید تا بعد از طی مسیری کوتاه به این جزیره برسید. به طرف این جزیره که حرکت می کنید، اولین چیزی که توجه تان را جلب می کند، شن های تمیز و براق و آب های آبی و بی نهایت زیبایی است که در زیر انوار طلایی خورشید درخشششان ده ها برابر می شود. در این قسمت از جزیره می توانید صخره های صدف نشان زیادی را ببینید و یکی از هیجان انگیزترین بخش سفر به آن دیدن این صدف های رنگارنگ است. 9- چاه های تل آب یا طلا: چاه های طلا در لافت، قدمتی بسیار طولانی دارند و هدف از ساخت آن ها ذخیره ی آب باران بوده است. چاه های طلا از جذاب ترین جاذبه های قشم می باشند، این چاه ها در 76 کیلومتری شهر قشم و در 30 کیلومتری شمال فرودگاه بین المللی قشم نیز قرار دارند و زمانی که برای بازدید این چاه ها می روید مشاهده می کنید قلعه نادری هم درست در کنار همین چاه ها در داخل گودال دامنه ی کوه به چشم می خورد. وجود چاه های تل آب در این منطقه ی گرمسیری حاکی از تکنولوژی ذخیره ی آب پارسیان جزیره نشین در دوره حکومت هخامنشیان نیز بوده است. مردم سختکوش این منطقه، با زحمت زیاد در دل سنگهای شیستی برای ذخیره آب زلال باران چاههایی حفر کردهاند. تل مشرف بر این چاهها، با سطح سنگی مرجانی، آب باران را به گودال محل چاهها هدایت میکند و چون کف چاه ها به لایه های گچی ختم شده است، آب برای مدت طولانی نسبتاً سالم و خنک در آن باقی می ماند. 10- غار خربس : روستای خربس، اکنون خرابه ای است که قدمت آن به دوران ساسانی بر می گردد. هزاران سال پیش و در زمان ساسانیان، خربس روستایی آباد و پر تردد بوده است. اطراف این روستا با تپه های کوتاه و بلند مرجانی، به صورت دایره وار احاطه شده است. در روبروی این قلعه، گورستانی باستانی قرار دارد که مشرف به دهانه ی غارهای خربس است. غار خربس یکی دیگر از جاذبه های قشم است که پیشنهاد می شود حتما از آن دیدن کنید. دهانه غارهای خربس در ارتفاع 20 تا 30 متری، در دل کوه قرار گرفته اند. این غارهای باستانی در طول دوره های مختلف و در اثر ایجاد تمدن های متعدد، دچار تغییرات بسیاری از دوره های گذشته تا به حال شده اند. 11- پارک زیتون: برای اینکه از منظره دریا (تو یه محیط آروم و امن و پر از امکانات و نزدیک یه مرکز خرید بزرگ) لذت ببرید و به صدای موجا تو تاریکی شب گوش بدید یا حتی پاتون رو به آب بزنید، پارک زیتون یه مکان عالی برای این کاره. چون پارک قشنگ لب آب ساخته شده و کاملا مشرف بر دریاست. برای همین ویوی خوبی داره. پارک زیتون با سیتی سنتر قشم فاصله خیلی کمی در حدود 2-3 دقیقه پیاده روی داره. هر وقت از گشتن تو مرکز خرید خسته شدید میتونید برید پارک و از منظره دریا لذت ببرید. 12- سینما دریا: سینما دریا مثل پارک زیتون یه پارک باز نزدیک سیتی سنتر. اما با فضای خیلی کوچیکتر و البته ساحل و منظره متفاوت. سینما دریا همونطور که از اسمش پیداس، یه نمای سینما طور از دریا داره. چنتا صندلی کنار دریاس که میتونید مثل سالن سینما برید و از فیلم سینمایی بینهایت دقیقهای دریا ساخت خلیج فارس لذت ببرید.تو شب چراغای ساحل اونور آب کاملا پیداست. 13-پارک کروکودیل.
بهترین زمان سفر
بهترین زمان سفر قشم از اوایل آذر تا اوایل فروردین است.
پوشش گیاهی
مهمترین جامعه گیاهی جزیره را جنگل های حرا تشکیل می دهند که گستره ای بیش از 2000 کیلومتر مربع از مساحت جزیره را به خود اختصاص داده اند، از جمله درختان نیز می توان به کَهور، چِت، کِرت، کُنار و نخل اشاره نمود.
غذاهای محلی
1-ماهی کبابی: اهالی قشم ماهی سنگسر یا سرخو را از آب میگیرند و شکمش را پر از سبزی و فلفل میکنند. مردم محلی این ماهی را روی آتش ذغال کباب کرده و میخورند. 2- مهیاوه: با ماهیهای کوچکی مثل ساردین غذایی پخته میشود که معمولا آن را در کنار وعده اصلی میگذارند. به این غذا ماهیآبه یا مهیاوه میگویند. البته مهیاوه را فقط در جنوب ایران نمیخورند. مردم لارستان و جهرم هم به این غذا علاقه دارند. مهیاوه در واقع مایعیست که از مخلوط ماهی کوبیده شده ساردین، جو برشته و خردل دست شده. جنوبیها میگویند این غذایی بوده که ابنسینا برای پیشگیری از بیماریهای پوستی به مردم توصیه کرده است. 3- کلمبا: کلمبا غذایی است که از گندم پرک درست میشود. آن را با آب روی گاز میگذارند و تا زمانی که گندم پخته و آب آن کم شود از روی گاز برنمیدارند. بعد ماهیای که از قبل پخته شده را به آن اضافه میکنند و روغن حیوانی را رویش میریزند. شیوه پخت آن شبیه حلیم است و به همین خاطر به آن حلیم ماهی هم میگویند.4 - عنکاس: خرما، یکی از درختهایی است که به وفور در جنوب کشور رشد میکند. برای همین عجیب نیست اگر در برخی از غذاهای محلی قشم از شیره خرما استفاده شود. مثلا ماهی عنکاس را که مثل ماهیهای دیگر طبع سردی دارد قطعه قطعه میکنند و داخل آب و خرما میپزند . گاهی هم همین ماهی را ورقه ورقه و بعد خشک میکنند. بعد از کباب کردن این ماهی خشک شده آن را میکوبند و با خرما میخورند. شکل طبخ این ماهی در جاهای مختلف، متفاوت است.5 - نان توموشی: یکی از تفاوتهای این نان، با نانی که در شمال کشور پخته میشود، اضافه کردن پنیر و تخم مرغ در مایه خمیر آن است. سس مخصوص این نان همان سس مهیاوه است. این میانوعده معمولا توسط زنان محلی پخت میشود. از بین غذاهای محلی قشم نان تنوع زیادی دارد؛ علاوه بر توموشی نانهای بالاتوه، لیتک، شَلوت، شُلشُلِه، فَلَزی، تَفتُون، بُتُنور هم در قشم میتوان پیدا کرد. این نانها به کل با نانهای شهرهای دیگر متفاوتند. یکی از ادویههایی که در نانهای قشم میریزند از خاک سرخ درست میشود. مثلا سوراغ یک نوع دسر محلی است که از خاک سرخ درست میشود و محلیها آن را کنار غذا میخورند یا روی نان میریزند.6 - رنگینک: یکی از میانوعدهها یا شیرینیهای قشم رنگینک است؛ شیرینیای که با خرما، روغن، خاک قند، دارچین درست میشود. رنگینک را در شیراز هم به عنوان سوغاتی میشناسند، اما مزه آن با رنگینک قشم فرق دارد. 7- هواری: اسامی غذاهای محلی قشم هم مثل طعم آن عجیب است. برای مثال هواری چک میگ به غذایی گفته میشود که با میگوهای ریز درست میشود. این غذا ترکیبی از میگوهای سرخ شده و عدسی به همراه برنج است. ظاهر آن شبیه پلو میگو بوده، اما به خاطر وجود عدس پخته در طعم، تفاوتهایی با هم دارند. 8- پودینی کوسه: از غذاهای محلی قشم پودینی کوسه هم هست. کوسه را فقط باید در قشم خورد. اهالی قشم کوسه را میپزند و له میکنند. به آن لیموعمانی، ادویه، پیاز، رب و پیاز میزنند و دوباره روی گاز میگذارند. وقتی کوسه میخوریم دیگر مجبور نیستیم با یک دست مدام درگیر درآوردن استخوانها باشیم؛ چراکه موقع پخت، آنها را از گوشت جدا کردهاند. گاهی هم همین غذا را با سفره ماهی میپزند که به آن پودینی سفره ماهی میگویند. 9- برنج دیشو: آنهایی که مزه شیرین غذا را دوست ندارند احتمالا تمایلی به خوردن برنجی که به جای آب، در شیره خرما دم شده هم نخواهند داشت. در بین غذاهای محلی مردم قشم، برنج دیشو طعم متفاوتی دارد. روی این برنج ماهی تلال برشته شده میگذارند و آن را میخورند. 10- قلیه ماهی و میگو: قلیه یا همان خورشت میگو و ماهی را میتوانیم در همین تهران هم پیدا کنیم، اما بیایید با خودمان صادق باشیم؛ هیچ جا قلیه جنوب نمیشود. طعم تمر هندی و فلفل زیر زبان میتواند به کل تعریف ما را از قلیه عوض کند. 11- کباب بز: کباب بز بهخاطر سلیقه گوشتی اکثر مردم ایران، غذای رایج مسافران در قشم است و برخلاف غذاهای محلی، بیشتر در رستورانهای شهر پیدا میشود.
محصولات و سوغات
محصولات باغی: پاپایا، آووکادو، کنار هندی، گواوا، استارفروت و دراگون فروت بعضی از این میوهها هستند. حتی آب گواوا را در این منطقه با نام آب زیتون میفروشند که فقط در مناطق استوایی کره زمین پیدا میشود. سوغات: نان محلی، خرما، کیک هلر، ادویه های محلی، مسقطی جنوبی، شکلات و خوراکی های وارداتی.
صنایع دستی
زیور آلات و وسایل تزیینی: در جای جای قشم چشم تان به زیورآلاتی مانند گردنبند، دستبند، گوشواره و... می خورد که با صدف ها درست شده اند. قشمی ها مجسمه هایی را هم با این صدف ها می سازند و یا از آنها برای تزیین آینه، کیف، جا قلمی و .... استفاده می کنند. انواع دوخت سنتی: دوخت های سنتی و تزیینات پارچه در قشم انوع مختلفی دارند که بر روی لباس ها، کیف و کفش، زیورآلات و ... دیده می شوند: 1- گلابتون دوزی: در هنر گلابتون دوزی، نقوش کهن ایرانی همچون اسلیمی، محرابی، بته جقه و... با نخ های زر و نقره بر پارچه می نشینند و شلوار و روسری و لباس های زنان را تزئین می کنند. البته این روزها دیگر از نخ های زرین و سیمین برای گلابتون دوزی استفاده نمی شود؛ بلکه هنرمندان از نخ هایی با روکش طلایی رنگ استفاده می کنند. 2- شک بافی: زنان و دختران قشم با به کار گرفتن یک بالشتک کوچک و چندین قرقره نخ، نوارهایی با 5 تا 50 میلی متر قطر را می بافند. این نوارها ارزش بسیار بالایی دارند و بر دمپای شلوارها، لبه آستین و یقه و کناره های دامن دوخته می شوند. یکی از دلایل قیمت بالای لباس های جنوبی و ارزشمند بودن شان همین نوارهاست. 3- زری بافی: زری بافی نیز بی شباهت به شک بافی نیست؛ اما رنگ طلایی در آن بیشتر دیده می شود. 4- خوس دوزی: در خوس دوزی با نوعی نخ به نام نقده، که رنگ نقره ای آن پر استفاده تر است، بر روی پارچه طرح هایی چون بته جقه و ستارگان چند پَر ایجاد می کنند. 5- بادله دوزی: ین نوع بافت سنتی از ترکیب شک و زری بافی به دست می آید و گاهی نوارهای بادله تا 15 سانتی متر قطر دارند. 6- پوشاک و پارچه های سنتی 7- سوند بافی: مردان و زنان قشم شاخ و برگ های درختان نخل را به اشکال گوناگون از جمله زیرانداز، پوششی بر سقف خانه ها و یا روانداز تخت های چوبین در می آورند. به این هنر سوندبافی می گویند. 8- حصیر بافی و سبد بافی: محصولاتی مانند حصیر و سبد نیز با استفاده از الیاف گیاهان مختلف موجود در جزیره تولید و به گردشگران عرضه می شود. 9- کپکاپ سازی: گرمای هوا در فصول گرم سال، در جزیره قشم طاقت فرساست. ماهیگیران و لنج سازان در این گرما مشغول به کارند و پاهای شان را بر زمین داغ می گذارند. برای حل مشکل این افراد، کپکاپ شکل گرفت؛ کفشی به شکل صندل و از جنس چوب، که آن را گاهی با چوب های اضافه در کارگاه های لنج سازی تولید می کنند. این روزها ساخت کپکاپ یا کپکو سازی از مهم ترین صنایع کهن قشم به شمار می رود. 10- گلیم: یکی از دست بافته هایی که در همه جای ایران پیدا می شود گلیم است. قشمی ها هم به بافت گلیم مشغولند و با استفاده از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی ظرو و رنگی متفاوت را خلق می کنند. 11- عود سازی: ساز عود که در فارسی بربط خوانده می شود، سازی تاریخی است که صدایی محزون و گوش نواز و ظاهری چشمگیر دارد. این ساز کمی شبیه به تار و سه تار اما با ابعادی متفاوت است و در موسیقی سنتی ایرانی بسیار به کار برده می شود. هنر عود سازی سال هاست که در جزیره قشم رواج دارد و به نوعی یکی از اصیل ترین هنرهای بومی این منطقه به شمار می رود؛ اما متاسفانه در حال حاضر تعداد کارگاه هایی که به صورت حرفه ای این صنعت را دنبال می کنند به انگشتان یک دست هم نمی رسد. به امید روزی که با حمایت هر چه بیشتر سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، رونق دوباره این محصول را شاهد باشیم. 12- لنج سازی و تور بافی: لنج کشتی کوچک یا قایقی بزرگ گفته می شود که بیشتر در خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند به چشم می خورد. در لغت، لنج یعنی حرکت کردن با کبر و ناز که به خوبی حرکت آهسته ی این کشتی کوچک را وصف می کند. البته قصد ما از آوردن نام لنج در اینجا معرفی آن به عنوان یک سوغاتی نیست. دلیل اشاره ما به لنج سازی در این مطلب، این است که دانش لنج سازی ایرانیان به عنوان یک میراث معنوی در یونسکو ثبت شده و میراثی جهانی به شمار می رود. البته برای داشتن یادگاری می توانید نمونه های کوچک این قایق ها را در مراکز خرید قشم تهیه کنید و پیشنهاد ما به شما این است که حتما به کارگاه لنج سازی سر بزنید. بافتن تور ماهیگیری یا تولید گرگور هم از دیگر صنایعی است که قشمی ها به آن مشغولند. برخی، تورهای ماهیگیری را به عنوان تزیین از این جزیره تهیه می کنند.
موسیقی محلی
موسیقىهاى موجود در جزیره در یک نگاه کلى به شرح زیر قابل بررسى هستند: موسیقى نى جفتى، موسیقىهاى درمانى (زار ـ نوبان)، آوازهاى عروسى، مولودىخوانى، موسیقی کار- رزیف( عضوا-لی وا)، آوازهای زنان، لالایی ها، موسیقى کولیان، موسیقى مذهبى، موسیقى عود، موسیقى نی زبانه دار. سازهای مرسوم این منطقه: 1- گپ دهل یا مارساز، 2 ـ جره، که خود نوعى دهل است و همانگونه که از نام آن برمىآید از مارساز کوچکتر است. از این ساز فقط در مراسم شادمانى و سرور استفاده مىکنند و در مراسم سوک و عزا کاربرى ندارد. 3 ـ تمپک یا تمبک سازى است که در مجموع سازهاى یاد شده، گروه را همراهى مىکند و حفظ پایه و نیز ضربها با این ساز است. 4 ـ نوعى دهل هم هست که از گپ دهل (= مارساز) کوچکتر است. از این ساز به همراه کسر و پیپه استفاده مىکنند (کسر نوعى دهل کوتاه است). 5 ـ سما، که باید نام اصلى آن سماع باشد همان دف یا دایره است که بیشتر در مولودىخوانى و مراسم زار کاربرى دارد. در گروههاى اجرایى، متناسب با تعداد اجراکنندگان و تعداد تماشاگران، تعداد سماع هم زیاد مىشود. بهطور متوسط پنج سماع (= دایره = دف) در اجراهاى گروهى به کار مىبرند. در قشم این ساز براى همراهى با عود (= بربت = باربد) که در محل به آن گبوس هم مىگویند استفاده مىشود. در مراسم زار از سازهایى به نام تنبیره (یا تنبوره) استفاده مىشود که فقط توسط بابا زار و یا شخص دیگرى که او اجازه بدهد نواخته مىشود. مضراب این ساز از شاخ گاو یا گوسفندى که براى اجراى مراسم قربانى شده ساخته مىشود.
رودخانه یا سد
سد دم قشم
حیات وحش
بارزترین پدیده طبیعی قشم، گوناگونی پرندگان آن است که تا کنون 173گونه از آنها شناسایی شده اند که برخی از آنها همچون شاهین کبود و حواصیل سبز، از جمله پرندگان نادر کشورمان هستند، همچنین در قشم 4 گونه خفاش که مهمترین آنها خفاش میوه خوار است، یک نوع خارپشت، یک گونه خرگوش، یک گونه روباه، یک نوع جُبَیر یا غزال ایرانی، سه نوع مار، 17گونه مارمولک و یک نوع دوزیست شناسایی شده اند.
جاذبه های گردشگری استان هرمزگان