باغ گلشن طبس

                          جاذبه های گردشگری استان خراسان جنوبی  

باغ گلشن: با ورود به طبس و کمی گشت زدن در خیابان های اصلی آن به راحتی می توان باغ زیبای این شهر را یافت که با نام گلشن شناخته می شود که با توجه به قرار گرفتنش در خیابان تاریخی گلشن به همین نام مشهور است، اوایل قرن سیزدهم هجری قمری یعنی اواخر حکومت لطف‌علی خان زند و در بحبوحه‌ی به قدرت رسیدن آغامحمدخان قاجار و به دستور امیر محمدحسن خان عرب زنگویی، حاکم تون (فردوس) و طبس ساخته شده است.  امیر محمدحسن خان اراضی و مستقلات بسیار زیادی در مناطق طبس، فردوس، بشرویه و گناباد داشته است که بخش قابل ملاحظه‌ای از آن‌ها را قبل از مرگش برای مصارف خیریه وقف کرده است. این وقف اموال توسط امیر محمدحسن خان در دو نوبت صورت گرفته است. نوبت اول در سال 1218 هجری قمری که به وقف اول معروف است و نوبت دوم در سال 1234 هجری قمری که به وقف ثانی معروف است. باغ گلشن هم یکی از همین املاک وقفی است که وقف آن مربوط به نوبت اول بوده است. این باغ در تاریخ بیستم دی ماه سال 1355 و به شماره‌ی 1310 در میان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است باغ گلشن که مساحتی در حدود هفت هکتار دارد، با طولی در حدود 266 متر و عرضی در حدود 260 متر، تقریبا مربع‌شکل است. دو خیابان اصلی متقاطع، محوطه‌ی باغ را به چهار مربع بزرگ تقسیم کرده‌اند و هر یک از این مربع‌ها با گذرگاه‌های کوچک به چهار کرت تقسیم شده‌اند. در میان این باغ، استخر نسبتا بزرگی وجود دارد که دارای سه فواره‌ی طبیعی است. تنها ساختمان این باغ، ساختمان سردرب است. این ساختمان عمارتی دوطبقه است که یک زیرزمین کوچک نیز دارد. طبقه‌ی اول این عمارت شامل تالاری بزرگ و ایوانی برای مشاهده‌ی مناظر باغ و شهر می‌شود که دو ستون بر زیبایی این ایوان افزوده‌اند. البته ساختمان سردرب، در زلزله‌ی ویرانگر شهریور 1357 به طور کامل از میان رفت و ساختمان کنونی با توجه به نقشه‌ی ساختمان سابق بازسازی شده است. مکانی که باغ گلشن در آن ساخته شده در اصل نخلستان بوده است. از این رو نخل‌های باغ گلشن که در حدود دوهزار نفر هستند، قدیمی‌ترین درختان این باغ به شمار می‌روند. از دیگر درختان میوه‌دار باغ گلشن، درختان انار و مرکبات مانند نارنج هستند که به طور مساوی میان کرت‌ها و به صورت شطرنجی توسط معمار اولیه‌ی باغ کاشته شده‌اند. در هر یک از چهار کرت باغ گلشن در حدود پانصد اصله درخت انار و 2500 اصله درخت مرکبات وجود دارد. از میان گونه‌های مختلف درختان تزیینی، چنارها، سروها و بیدها در کنار چمنزارهای طبیعی بر زیبایی باغ گلشن افزوده‌اند. بوته‌های گل، جزء گیاهان جدانشدنی از طراحی باغ‌ها هستند. باغ گلشن نیز برای تکمیل زیبایی خود دارای گل‌های رز سرخ، اطلسی سفید و ختمی است.همان‌طور که بیان شد، گونه‌های مختلف گیاهی که هر کدام با اقلیم‌های متفاوت آب‌وهوایی سازگاری دارند، در باغ گلشن وجود دارند، چناری که خاص مناطق سردسیر و نخلی که ویژه‌ی مناطق گرمسیر است.در دهه‌ی پنجاه خورشیدی، دو پلیکان مهاجر در مسیر مهاجرت خود از مناطق سرد سیبری متوجه منطقه‌ی خوش آب‌وهوای باغ گلشن شده و آنجا را برای زندگی خود انتخاب می‌کنند. این دو پلیکان بعد از ورود به باغ گلشن مورد توجه مردم قرار گرفته و همان‌جا ماندگار می‌شوند. متأسفانه یکی از این دو پرنده در زلزله‌ی شهریور 57 زیر آوار ماند و از بین رفت، ولی پلیکان دیگر تا سال 1394 در باغ گلشن زندگی می‌کرد. البته در سال‌های اخیر، تعدادی پلیکان به باغ گلشن آورده شده‌اند و همچون پلیکان‌های مسافر باغ گلشن را مکانی مناسب برای زندگی یافته‌اند.